भोक भोकै दिन काट्छन् झापा विद्रोहका योद्धा

धुलाबारी (झापा) कुनै समय सँगसँगै राजनीति सुरु गरेका कतिपय साथी अहिले ऐश आरामको जीवन भोग गरिरहेका छन् । उनीहरुलाई अभावले छोएको छैन । तर २८ सालको झापा विद्रोहका एकजना योद्धा सानुदुर्गा अधिकारी अहिले भोकभोकै दिन काट्छन् । 

आर्थिक अभावका कारण घरमा खान नहुदा उनको दुई जना परिवार भोकै दिन काट्न बाध्य भएको हो । लगभग ६० बर्ष पुग्न लागेका अधिकारीले भने खाने स्रोत छैन कहाबाट ल्याउने र खाने ?

जीवनको आधाभन्दा बढी समय एमाले पार्टीको राजनीतिमा खर्चिएका अधिकारी अहिले प्रायः गुमनाम जस्तै छन् । उनले आप्mनो पार्टी नेकपा एमालेबाट हालसम्म केही पनि सहयोग पाउन सकेनन् । तर पार्टीकै हालका जिल्ला अध्यक्ष रविन कोइरालाले घर बनाउन भनी केही समय अगाडी व्यक्तिगतरुपमा केही थान इट्टा उपलव्ध गराएका थिए । ‘बिरामी हुँदा कोही पनि आउँदैनन्, अधिकारीले गुनासो गर्दै भने, पार्टीका मान्छे आइदिए राहत महसुस हुन्छ जस्तो लाग्छ ।

झापाको धुलावारीनजिकको टिमाई खोला बगस्थित सुकुम्वासी बस्ती उनको थातथलो हो । दुःख गरेर सानो छाप्रोसम्म त उनले हालेका छन् । तर खाने बाटो नहुादा बिहान बेलुकी हात मुख जोर्न समस्या छ । भन्छन्, दुःखले सासम्म् चाहिँ अल्झाएको छु । 

२०२७ सादेखि पार्टी राजनीति गर्दै आएका अधिकारीले तत्कालीन पञ्चायतको खिलाफ काम गरेको आरोपमा १७ वर्षसम्म जेल जीवन बिताए । झापा विद्रोहका सहभागीमध्धे एक अधिकारीले लामो समय भूमिगत राजनीति गरे । त्यसैबेला उनी इलामको शान्तिपुरस्थित जुरे भन्ने स्थानबाट पक्राउ परेका थिए । उनका सहयोद्धा रामप्रसाद प्रधानलाई भने त्यसैबेला प्रहरीले गोली हानेको थियो । प्रहरीको यातनाबाट अधिकारी पनि गम्भिर घाइते भएका थिए । म पनि मरेँ होला जस्तो लागेको थियो । कहालीलाग्दो क्षण सम्झंदै उनले भने, तर प्रहरीको कुटाइले मेरो शरीर छियाछिया भएको थियो । उनका सहयोद्धामध्धे मंगल मर्डी सतार, भोगेन्द्र राजवंशी, डिकेन्द्र राजवशी छविलाल राजवंशी लगायतको मृत्यु भईसकेको छ । डिकेन्द्रले केही महिनाअगाडी एमाले मुख्यालयमै डोरीले पासो लगाएर आत्महत्या गरेका थिए । 

पक्राउ परेको ५ महिनासम्म झापा जिल्ला कारागारमै राखिएका उनलाई पछि वीरगन्ज र काठमाडौं जेल सारिएको थियो । जेलमा उनीसँगै थिए एमालेका अहिलेका प्रभावशाली नेता केपी ओली, नरेश खरेल, दधिराम उप्रेती, घनेन्द्र बस्नेत, सीपी मैनाली? राधाकृष्ण मैनालीलगायत । केपी र राधाकृष्ण १५ वर्षपछि नै जेल मुक्त भएका थिए । तर उनीलगायत केहीलाई सर्वस्यसहित जन्मकैदको फैसला गरिएको थियो । ३० सालदेखि जेलजीवन भोगेका उनी प्रजातन्त्र पुनस्र्थापनापछि अर्थात् २०४६ सालपछि मुक्त भएका हुन् । 

बल तागत, जोस, जाँगर सबै हुँदा पार्टीकै काममा लागियो, भावुक हुँदै उनी भन्छन् अहिले तागत पनि सकियो केही गर्न सक्ने अवस्था नै छैन । समयमा खान नपाउँदा उनी दिदिनै रोगी बन्दै गइरहेका छन् । घरघरमा दसैं नजिकिदै जाँदा उनका घरमा भने चामलको गेडोसम्म छैन । 'दसैं आउँदैछ भन्छन्।' अधिकारी पत्नी रत्नाले भनिन्, 'घरमा भए पो राम्ररी मनाउँला, खाउँला भन्ने केही छैन ।'